Κλειδιά για την εφεδρεία έτος πρόσληψης και 35ετία

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στον δημόσιο τομέα με την εφαρμογή για πρώτη φορά του θεσμού της εργασιακής εφεδρείας.

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στον δημόσιο τομέα με την εφαρμογή για πρώτη φορά του θεσμού της εργασιακής εφεδρείας. Οι νέες ρυθμίσεις αγγίζουν μεταξύ άλλων μόνιμους αλλά και αορίστου χρόνου υπαλλήλους, που βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση.
Ρόλο-κλειδί διαδραματίζουν η ημερομηνία πρόσληψης του υπαλλήλου (δηλαδή αν είναι πριν ή μετά το 1983) αλλά και τα έτη ασφάλισης. Για παράδειγμα η εφεδρεία αφορά εργαζόμενους, που θα συμπληρώσουν 35 έτη ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2013.
Το νέο καθεστώς παρουσιάζει στο "Εθνος- Συντάξεις" ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που ειδικεύεται σε θέματα εργασιακού και ασφαλιστικού δικαίου. Οπως χαρακτηριστικά τονίζει,................................
"πλέον με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου η εφεδρεία εδραιώνεται και εφαρμόζεται σε όλο το δημόσιο ανεξαρτήτως του είδους της σχέσεως εργασίας και του είδους της θέσης που ο υπάλληλος καταλαμβάνει".
Κατ' αρχάς η εργασιακή εφεδρεία θα εφαρμοστεί στους 151 οργανισμούς του Δημοσίου που προέβλεπε η εφαρμογή της διάταξης της παραγράφου 7 του άρθρου 37 του ν. 3986/2011. Σε αυτούς τους οργανισμούς ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες υπόδειξης του πλεονάζοντος προσωπικού, ενώ θα είναι διαφορετική η μέθοδος που θα ακολουθηθεί καθώς οι συγκεκριμένοι οργανισμοί είναι οι μόνες περιπτώσεις στις οποίες γίνεται χρήση του όρου "πλεονάζον προσωπικό".

Με την προτεινόμενη στο πολυνομοσχέδιο διάταξη, η εργασιακή εφεδρεία θα εφαρμοστεί, όμως, και στον στενό δημόσιο τομέα. Η μορφή που θα έχει όμως σε αυτήν την περίπτωση δεν θα είναι ίδια με εκείνη του ν. 3986. Στην περίπτωση του Δημοσίου η εφεδρεία ουσιαστικά μετατρέπεται σε καθεστώς προσυνταξιοδότησης κατά το οποίο και μέχρι την έξοδό του στη σύνταξη ο υπάλληλος παύεται και λαμβάνει το 60% του βασικού του μισθού για κάποιο χρονικό διάστημα.
Ειδικότερα κατ' ουσίαν στην περίπτωση των υπαλλήλων του στενού δημόσιου τομέα έχουμε εφαρμογή της διάταξης που προέβλεπε αυτοδίκαιη λύση της εργασιακής σχέσης με τη συμπλήρωση 35ετίας και του 60ού έτους της ηλικίας με επέκταση σε εκείνους τους υπαλλήλους που θα συμπληρώσουν 35ετία και το 55ο έτος τους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013.

Η εφαρμογή
Τέλος η εργασιακή εφεδρεία θα εφαρμοστεί με τη μορφή του προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος και στους εργαζομένους του Δημοσίου με καθεστώς ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Και σε αυτήν την περίπτωση ο υπάλληλος θα λαμβάνει το 60% του βασικού του μισθού για διάστημα ενός έτους και περιμένει την έξοδο στη συνταξιοδότηση.
Αξίζει να σημειωθεί σε αυτήν την περίπτωση πως εφόσον υφίσταται η δυνατότητα για έξοδο στη συνταξιοδότηση με σχετική αίτηση, ο υπάλληλος θα μπορεί να κάνει χρήση του εν λόγω δικαιώματος χωρίς να υποχρεούται για την παραμονή σε εφεδρεία, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα.

Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:

• Στους 151 οργανισμούς που θα εφαρμοστεί η διαδικασία με τη μορφή διαλογής και επιλογής του πλεονάζοντος προσωπικού αφορά κατά κύριο λόγο εκείνους από τους υπαλλήλους που έχουν θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα σε όλες τις περιπτώσεις ακόμα και τις ειδικότερες (π.χ. μητέρες ανηλίκων τέκνων), τους υπαλλήλους κατηγοριών ΥΕ και ΔΕ και περαιτέρω κατά προτεραιότητα μεταξύ εργαζομένων γενικών διοικητικών καθηκόντων, εργαζομένων σε τμήματα διοικητικής μέριμνας και γραμματειακής υποστήριξης κ.λ.π.
• Στον στενό δημόσιο τομέα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα στην εργασιακή εφεδρεία θα τεθούν όλοι οι υπάλληλοι που μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013 θα συμπληρώσουν 35 έτη ασφάλισης και το 55ο έτος της ηλικίας τους. Αυτό σημαίνει ότι με τη συγκεκριμένη ρύθμιση εντάσσονται μόνο εκείνοι που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και σκοπεύουν να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις της 35ετίας. Ετσι καθώς φαίνεται εξαιρούνται όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με ευνοϊκότερες διατάξεις π.χ. γονείς ανηλίκων, τρίτεκνοι κ.λπ.

Επίσης εξαιρούνται από την εφεδρεία αλλά όχι από την αυτοδίκαιη απόλυση με 35ετία στα 55 οι εκπαιδευτικοί, οι υπάλληλοι του ΕΣΥ (γιατροί και νοσηλευτές), διπλωματικοί υπάλληλοι, κληρικοί, πυροσβέστες κ.λπ. Εξαιρούνται ακόμη από το καθεστώς εφεδρείας οι σύζυγοι και οι γονείς αναπήρων τέκνων και οι πολύτεκνοι που τα τέκνα τούς βαρύνουν φορολογικά.

• Οσον αφορά τους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου η έξοδος στην εφεδρεία θα αφορά τις περιπτώσεις εκείνες που θα θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με 35ετία μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013. Επομένως πρόκειται για όσους υπαλλήλους συμπληρώσουν μέχρι τη χρονολογία αυτή 10.500 ημέρες ασφάλισης. Οι συγκεκριμένοι υπάλληλοι θα τεθούν αυτόματα σε καθεστώς εφεδρείας με τις εισφορές τους να καταβάλλονται από τον εργοδότη (Δημόσιο).

Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι η θεμελίωση με 10.500 ημέρες ασφάλισης στις περιπτώσεις αυτές δεν οδηγεί άμεσα σε συνταξιοδότηση καθώς οι συγκεκριμένοι υπάλληλοι είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ. Ετσι ανάλογα με το εάν έχουν θεμελιώσει το 2010 ή θα θεμελιώσουν το 2011 ή το 2012 θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με διαφορετικούς όρους και πάντα με προσαυξημένες ημέρες ασφάλισης και όριο ηλικίας. (π.χ. όσοι θεμελιώσουν με 10.500 ημέρες το 2012 θα χρειάζονται 11.100 και το 60ό τους έτος για να συνταξιοδοτηθούν.)
Δύο ταχύτητες για τους υπαλλήλους
Διαφορετικές ρυθμίσεις ισχύουν για τους εργαζόμενους που θα μπουν στην εφεδρεία, ανάλογα με το πότε ξεκίνησαν να ασφαλίζονται. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:

• Οι υπάλληλοι που έχουν απασχοληθεί στο Δημόσιο με οποιαδήποτε σχέση πριν από το 1983 θα είναι εκείνοι που βρίσκονται κοντινότερα στο κατώφλι της εφεδρείας. Αυτό γιατί είναι οι μόνοι που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 35 χρόνια χωρίς όριο ηλικίας. Επίσης οι υπάλληλοι της συγκεκριμένης κατηγορίας δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με ειδικότερες διατάξεις. Oμως όσοι δεν έχουν κάνει χρήση της στρατιωτικής τους θητείας μπορούν εξαγοράζοντάς τη να συμπληρώσουν τον απαραίτητο χρόνο και να εξέλθουν.
• Οι υπάλληλοι που ξεκίνησαν να εργάζονται μετά το 1983 δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ακόμη και εάν έχουν 35ετία συμπληρωμένη στα 55. Eτσι θα πρέπει να δούμε κατά πόσον μπορούν ή όχι να αποχωρήσουν άμεσα αφού καταργείται και η θέση την οποία καταλαμβάνουν ή θα πρέπει μετά την εφεδρεία να περιμένουν άλλα τρία έτη μέχρι τα 58 για τη συνταξιοδότηση.

Με το νέο καθεστώς
Αποδοχές και τρόπος υπολογισμού της σύνταξης
Στους δημοσίους υπαλλήλους που τίθενται σε καθεστώς προσυνταξιοδοτικό καταβάλλεται το 60% του βασικού μισθού που ελάμβαναν τη στιγμή της εισόδου τους στο καθεστώς αυτό.
Το ποσοστό αυτό θα υπολογίζεται στους νέους βασικούς μισθούς όπως αυτοί θα ισχύσουν με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου και του ενιαίου μισθολογίου.
Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια του προσυνταξιοδοτικού αυτού καθεστώτος ο πρώην υπάλληλος απασχοληθεί είτε με μισθωτή εργασία είτε με ελεύθερο επάγγελμα τότε το ποσοστό του βασικού μισθού που λαμβάνει περικόπτεται κατά το μέρος που οι αποδοχές από τη νέα του εργασία ξεπερνούν τις αποδοχές που ελάμβανε πριν τη θέση του σε προσυνταξιοδοτικό καθεστώς.
Κλιμάκια
Ο υπολογισμός της σύνταξης όσων θα εξέλθουν με το καθεστώς της εργασιακής εφεδρείας θα υπολογισθεί με βάση τα μισθολογικά κλιμάκια όπως αυτά ισχύουν σήμερα και μάλιστα χωρίς να δοθεί καμιά προσαύξηση (αφού το πάγωμά τους επεκτάθηκε μέχρι και το 2016).
Το ίδιο ισχύει και για όσους συνταξιοδοτηθούν κανονικά χωρίς το καθεστώς αυτό και η σύνταξή τους υπολογιστεί με βάση τις δημοσιοϋπαλληλικές διατάξεις. Αντίστοιχα με τα παρόντα μισθολογικά κλιμάκια θα υπολογισθούν επικουρικά, εφάπαξ και αποζημιώσεις.
Παραφωνία οι αποζημιώσεις των υπαλλήλων ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου εκ των οποίων θα γίνεται παρακράτηση του 60% του βασικού μισθού που θα λαμβάνουν μηνιαίως.
Σημειώνεται πως οι ρυθμίσεις του ενιαίου μισθολογίου όσον αφορά τις συντάξιμες αποδοχές εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2016.
Κατά συνέπεια δεν εφαρμόζονται σε όσους εξέλθουν με το καθεστώς της προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας.
Δυο παραδείγματα για εφαρμογή του μέτρου
To "Eθνος-Συντάξεις" δημοσιεύει δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πώς θα εφαρμοστεί η εφεδρεία στον δημόσιο τομέα.
Ερώτηση: Υπάλληλος του στενού δημόσιου τομέα έχει προσληφθεί το 1977. Είναι σήμερα 54 ετών και ετοιμάζεται να συνταξιοδοτηθεί. Τι μπορεί να κάνει;
Απάντηση: Ο υπάλληλος του παραδείγματος είναι από τους επικρατέστερους υποψήφιους για έναν χρόνο στην εφεδρεία και προσυνταξιοδοτικό καθεστώς, όπου και θα λαμβάνει το 60% του βασικού του μισθού. Ετσι θα συμπληρώσει με αυτό τον χρόνο την 35ετία και θα συνταξιοδοτηθεί με συνολικά χωρίς όριο ηλικίας μετά από έναν χρόνο. Επιπρόσθετα μπορεί να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία και να βγει άμεσα στη σύνταξη χωρίς να εμπλακεί στο καθεστώς της εφεδρείας.
Ερώτηση: Εκπαιδευτικός έχει συμπληρώσει μέχρι σήμερα 34 έτη ασφάλισης. Θα τεθεί σε καθεστώς εφεδρείας; Είναι 54 ετών.
Απάντηση: Ο εκπαιδευτικός του παραδείγματος δεν θα ενταχθεί στο προσυνταξιοδοτικό καθεστώς. Ομως μόλις συμπληρώσει το 35ο έτος ασφάλισης και το 55ο έτος της ηλικίας του θα παυθεί από τη θέση του αυτοδίκαια και θα συνταξιοδοτηθεί.
Τρόπος ένστασης
Η θέση των υπαλλήλων στο προσυνταξιοδοτικό καθεστώς ή την εργασιακή εφεδρεία θα επέρχεται με την έκδοση σχετικών διαπιστωτικών πράξεων από τον Γενικό Γραμματέα του αρμόδιου κάθε φορά υπουργείου. Ο έχων έννομο συμφέρον μπορεί να προσβάλει τις σχετικές διαπιστωτικές πράξεις με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου και να ζητήσει την ακύρωση της σχετικής πράξης. Επίσης μπορεί να αιτηθεί την προσωρινή αναστολή εκτέλεσης της σχετικής διαπιστωτικής πράξης με αίτησή του, αφού κατατεθεί η σχετική αίτηση ακύρωσης.
Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ ΕΘΝΟΣ