ΤΟ "ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ"

Του Γιώργου Ρωμαίου

(από το Βήμα της Κυριακής)

Η υπόθεση της Siemens ανέδειξε μία από τις πτυχές της παθογένειας του κοινοβουλευτικού συστήματος και η οποία συνδέεται άμεσα με την αξιοπιστία της κομματικής εκπροσώπησης. Είναι το «πολιτικό χρήμα» και συγκεκριμένα οι πηγές χρηματοδότησης της λειτουργίας των κομμάτων και της κάλυψης των εκλογικών δαπανών. Αλλά και των βουλευτών. Και η λειτουργία και η προεκλογική εκστρατεία, με τα... κείμενο σημερινά δεδομένα, είναι πολυδάπανες διαδικασίες. Πολύ σωστά έχει θεσπισθεί κρατική επιδότηση στα κόμματα, αναλογικά με την κοινοβουλευτική τους δύναμη. Δεν είναι, όμως, επαρκής για να καλύψει τις δαπάνες της λειτουργίας και των εκλογών. Συνεπώς όλα τα κόμματα αναζητούν σε άλλες πηγές για να συμπληρώσουν τη χρηματοδότηση των υποχρεώσεών τους. Δυστυχώς η υποτυπώδης δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων- αναφέρομαι, κυρίως, στα δύο κόμματα εξουσίας- είναι η βασική αιτία και του περιορισμένου, σε σχέση με τους ψηφοφόρους, αριθμού μελών και της περιορισμένης συμμετοχής των στον κομματικό προϋπολογισμό. Ας δούμε κάποιους αριθμούς για να γίνει κατανοητό πόσο σημαντική μπορεί να είναι η συμβολή των μελών στην κάλυψη των κομματικών δαπανών. Στις εκλογές του 2007 η Νέα Δημοκρατία έλαβε 2.994.979 ψήφους και στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 1.643.827. Το ΠαΣοΚ αντίστοιχα 2.727.279 και 1.866.183. Αν λάβουμε ως βάση το χαμηλό ποσοστό των ευρωεκλογών και θεωρήσουμε ότι ένα ποσοστό 40%- δεν νομίζω ότι είναι πολύ αυθαίρετο- είναι σταθεροί ψηφοφόροι, άρα οιωνεί μέλη, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι έκαστο των δύο κομμάτων εξουσίας θα έπρεπε να έχει περισσότερα από 500.000 οργανωμένα μέλη. Μεγάλος αριθμός. Και είναι σημαντικό το ποσό που θα συγκεντρωνόταν από μηνιαίες εισφορές και έκτακτη στις εκλογές. Το ΠαΣοΚ έχει ξεκινήσει αυτή την προσπάθεια εξασφάλισης τακτικών εσόδων από τα μέλη. Βασική, όμως, προϋπόθεση επιτυχίας είναι το άνοιγμα συμμετοχής των μελών στη διαμόρφωση της πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων για την επιλογή των υποψήφιων βουλευτών και των κρατικών αξιωματούχων. Και πριν απ΄ όλα, η «εκκαθάριση» των οργανώσεων και κυρίως των κομματικών επιτροπών, κεντρικών, περιφερειακών και τοπικών, από τους υποψήφιους «θεσιθήρες», στις οποίες εκκολάπτονται και τα «λαμόγια». Τότε μόνο θα προσεγγίσουν τις οργανώσεις οι ανιδιοτελείς οπαδοί και θα προσφέρουν πρόθυμα τον οβολό τους. Η άποψη του κ. Παυλόπουλου να αποκλεισθεί κάθε μορφής χρηματοδότησης πέραν της κρατικής επιχορήγησης δεν είναι σωστή. Πρώτον, διότι δεν είναι επαρκής και σε καμία περίπτωση, στη σημερινή δημοσιονομική συγκυρία, δεν πρέπει να αυξηθεί. Και, δεύτερον, διότι η οικονομική συμβολή των πολιτών στα οικονομικά των κομμάτων σημαίνει συμβολή στη δημοκρατία και στη διαφάνεια. Το ζητούμενο, βέβαια, είναι πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια και πώς αποδεικνύεται. Η νομοθετική καθιέρωση, για παράδειγμα, πλαφόν δαπανών για τις εκλογικές δαπάνες δεν διασφαλίζει τη διαφάνεια, ούτε η δημοσίευση του απολογισμού δαπανών πείθει ότι δεν υπήρξε και υπέρβαση. Προτείνεται η ονομαστικοποίηση των προσφορών και η θεσμοθέτηση πλαφόν. Σωστό το μέτρο. Αλλά πώς μπορεί να εφαρμοσθεί, όταν οι καταστάσεις των χορηγών θα γίνουν φύλλο και φτερό και κανάλια και εφημερίδες θα κάνουν δειγματοληψίες για να «ανακαλύψουν» διαπλοκή ακόμη και για μια προσφορά των ολίγων χιλιάδων; Εχει δίκιο το ΚΚΕ, το οποίο αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα τις εισφορές προς το κόμμα. Βέβαια τα κόμματα δεν είναι μυστικές οργανώσεις για να έχουν μυστικά βιβλία. Ονομαστικοποίηση των εισφορών και έλεγχος ναι, αλλά εσωτερικός από αδιάβλητα εξωτερικά όργανα. Η συζήτηση και ο προβληματισμός για τα οικονομικά των κομμάτων άρχισε. Γιατί να μη συσταθεί μια διακομματική επιτροπή, να εξετάσει το πρόβλημα και να καταλήξει σε κάποια μέτρα; Αν τα κόμματα θέλουν, μπορούν. Αν δεν μπορούν, σημαίνει ότι δεν θέλουν.