Μια «χωματερή» της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. αποκαλύπτει τη θέση του πρώτου μυκηναϊκού ανακτορικού κέντρου στη Λακωνία, στον Αγιο Βασίλειο στο Ξηροκάμπι, σε μια θέση που εποπτεύει και ελέγχει την κοιλάδα του Ευρώτα. Τρεις πινακίδες με Γραμμική Γραφή Β (την πρώτη αποδεδειγμένα ελληνική γραφή) που αναφέρονται σε εγχειρίδια, υφαντά και ονόματα, αποδεικνύουν ότι το αρχείο του διοικητικού κέντρου, που είναι τα ανάκτορα της εποχής, είναι εκεί κοντά.
Αλλά και δύο κομμάτια από παχύ γραπτό κονίαμα, που πρέπει να προέρχονται από τοιχογραφίες, μιλάνε επίσης για ανάκτορο με τοιχογραφημένες αίθουσες, εστίες κ.τ.λ.
Το ανέλπιστο εύρημα για τη σιωπηλή μέχρι τώρα επικράτεια του Μενελάου και της ωραίας Ελένης των ομηρικών επών έδωσε η προσπάθεια ενός χωρικού να κατασκευάσει ένα ανάλημμα στο χωράφι του.
Ο άνθρωπος κτύπησε φλέβα: έναν αποθέτη, δηλαδή μια χωματερή της εποχής εκείνης. Η Ε Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σπάρτης με επικεφαλής την προϊσταμένη της κ. Αδαμαντία Βασιλογάμβρου έσπευσε να κάνει σωστική ανασκαφή. Και το ένα εύρημα διαδέχθηκε το άλλο με εντυπωσιακή πυκνότητα, ποσότητα και ποιότητα: πλήθος τμημάτων αγγείων, ειδωλίων, πινακίδων, τοιχογραφιών και ψήφων.
Η έφορος της Σπάρτης κ. Βασιλογάμβρου, παρουσιάζοντας χθες το βράδυ το εύρημα στην κατάμεστη αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας, ήταν φειδωλή στις κουβέντες της και περιορίστηκε στην παρουσίαση των δεδομένων.
Αλλά τα πράγματα μιλούσαν από μόνα τους και πρέπει να περιμένουμε στο άμεσο μέλλον μια πολύ μεγάλη αρχαιολογική ανακάλυψη στη Λακωνία.
Από τη μεριά του ο έφορος της Θήβας κ. Βασίλης Αραβαντινός, έχοντας ειδικευτεί στη Γραμμική Γραφή Β, την ελληνική γραφή των Μυκηναίων, που τη χρησιμοποιούσαν ειδικοί γραφείς για να κρατούν τα κατάστιχα των διοικητικών και οικονομικών κέντρων που ήταν τα ανάκτορα των Μυκηναίων ηγεμόνων κατά το δεύτερο μισό της δεύτερης χιλιετίας π.Χ., αναφέρθηκε σ' αυτά που γράφουν οι τρεις πινακίδες, που σώζονται αποσπασματικά: η πρώτη που βρέθηκε στον αποθέτη είναι φυλλοειδής, αμφίγραφη και μιλάει για 500 εγχειρίδια, δηλαδή για ολόκληρο οπλοστάσιο.
Η δεύτερη και η τρίτη πινακίδα βρέθηκαν επιφανειακά και αναφέρουν η μία (σελιδόσχημη) υφαντά υφάσματα και τη λέξη Ισθμια και η άλλη (φυλλόσχημη) μάλλον κάποιο κύριο όνομα.
Η μυκηναϊκή κατοίκηση στην περιοχή του Ευρώτα τεκμηριώθηκε από τη δεκαετία του 1880 χάρη στις έρευνες του Χρήστου Τσούντα και στα ευρήματα του θολωτού τάφου του Βαφειού με τα περίφημα χρυσά κύπελλα με το κυνήγι του ταύρου.
Αλλωστε, ο θολωτός του Βαφειού ανήκει σίγουρα σε ένα ευρύτερο ανακτορικό και οικιστικό σύνολο, που ξεκινάει από το Αμυκλαίο και φθάνει μέχρι τον λόφο του Αγίου Βασιλείου, με το μεταβυζαντινό εκκλησάκι. Ενας λόφος που περιβάλλεται από μεγάλους λαξευμένους κροκαλοπαγείς λίθους.
Από τότε πέρασαν 120 χρόνια, εντοπίστηκαν δεκάδες μυκηναϊκές θέσεις, αλλά ούτε ένα ανάκτορο, ανάλογο με αυτά που έχουν αποκαλυφθεί στην Αργολίδα (Μυκήνες, Τίρυνθα, Μιδέα) ή τη Μεσσηνία (Εγκλιανός), τις κορυφαίες μαζί με τη Λακωνία και την Ιθάκη των ομηρικών επών.
Τα ευρήματα των μέχρι στιγμής ερευνών δείχνουν ότι η μυκηναϊκή εγκατάσταση του Αγίου Βασιλείου χρονολογείται στην περίοδο ακμής των μεγάλων μυκηναϊκών ανακτορικών κέντρων, καταστράφηκε από πυρκαγιά (γι αυτό και σώθηκαν οι πινακίδες, που κανονικά δεν ήταν ψημένες) και είχε εμπορικές επαφές με την Κρήτη.
Σοφία Ταράντου
ethnos.gr
argoliki.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου