Η «αυτοκριτική» άργησε 57 χρόνια...

Του ΦΩΤΗ ΠΑΠΟΥΛΙΑ
Ο άνθρωπος που υπηρέτησε όσο λίγοι το κόμμα του, διαπο-μπεύτηκε ως χαφιές και διαγράφτηκε απ' αυτό. Αποκατα-στάθηκε «σιωπηλά» το 1958. Πριν λίγες μέρες η Αλέκα Παπαρήγα τον χαρακτήρισε «μάρτυρα της εργατικής τάξης»
Η δημόσια αυτοκριτική μπορεί να δώσει άφεση πολιτικών αμαρτιών; Μάλλον όχι, αφού όταν... αυτή άργησε 57 ολόκληρα χρόνια και δεν προχωρεί σε μια συνολικότερη αποτίμηση κρίσιμων πολιτικών γεγονότων που σχετίζονται άμεσα με το πρόσωπο του Νίκου Πλουμπίδη.

Την περασμένη Κυριακή η Αλέκα Παπαρήγα από το βήμα της ΠΕΑΦΕ (Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Φίλων της ΕΠΟΝ) αποκατέστησε δημόσια την πολιτική μνήμη του Νίκου Πλουμπίδη ή «Μπάρμπα», τονίζοντας στην ομιλία της πως «ήταν ήρωας γιατί σε όλη του τη ζωή δεν λογάριασε το θάνατο μπροστά στην αφοσίωσή του στην υπόθεση της εργατικής τάξης» και «μάρτυρας γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη θανατική καταδίκη και το εκτελεστικό απόσπασμα με το βάρος μιας άδικης κατηγορίας από την καθοδήγηση του ίδιου του κόμματος για το οποίο έδινε τη ζωή του».

Αν ο αφορισμός «η μισή αλήθεια ισοδυναμεί με ένα ψέμα» ισχύει ακόμα -η Αλέκα Παπαρήγα δεν προχώρησε την κριτική της στην περίοδο Ζαχαριάδη-, τότε η ιστορία έχει αρκετό δρόμο να διανύσει για τον λαγκαδινό δάσκαλο, φυλακισμένο φυματικό στη «Σωτηρία», διωχθέντα από την εκπαίδευση γιατί δεν είχε υπογράψει δήλωση νομιμοφροσύνης και οργανωτή της γενικής πολιτικής απεργίας του 1943, που ματαίωσε τα σχέδια της πολιτικής επιστράτευσης. Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ το διάστημα 1939-1942 είχε διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να διαφωνήσει με το «ανοικτό γράμμα» του παντοδύναμου γραμματέα Ν. Ζαχαριάδη. «Το γράμμα σχετικά με τον πόλεμο με έβαλε σε σκέψεις... Είχε το στιλ του Ζαχαριάδη, ήταν απόλυτα σωστό να πολεμήσουμε τους ιταλούς φασίστες, μα να αναγνωρίσουμε τον Μεταξά χωρίς όρους, να αποτείνεται στον Μανιαδάκη και όχι στο λαό... μου μύριζε πλαστό» έγραφε ο ίδιος στις 10/2/1946.

Αρκετά στελέχη του ΚΚΕ επιμένουν ακόμα και σήμερα ότι αυτή ήταν η απαρχή των δεινών του και ότι η τύχη του είχε διαγραφεί από τον παντοδύναμο Ν. Ζαχαριάδη. Από το 1946, αν και είχε διαφωνήσει με τη γραμμή της αποχής από τις εκλογές, είχε αναλάβει την καθοδήγηση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ στην Αθήνα. Στις 12/3/ 1952 στέλνει την ανοικτή επιστολή στην οποία, για να σώσει από το εκτελεστικό απόσπασμα τον Νίκο Μπελογιάννη, δηλώνει «καθοδηγητής του παράνομου μηχανισμού ήμουν εγώ και όχι ο Μπελογιάννης... αναλαμβάνω όλες τις ευθύνες... υπόσχομαι να παρουσιασθώ και να δικασθώ αν μετατραπούν οι θανατικές καταδίκες του φίλου και συντρόφου μου Μπελογιάννη».

Ο «γολγοθάς» είχε μόλις αρχίσει αφού ο Ν. Ζαχαριάδης την κατήγγειλε «ως πλαστή, κατασκεύασμα της Ασφάλειας» και στις 25/7/52 το ΚΚΕ με εντολή Ζαχαριάδη τον διέγραψε. Μάλιστα στην έκθεσή του ο τότε παντοδύναμος γραμματέας τον χαρακτήριζε «προβοκάτορα, προσχηματικά φυματικό», και ότι «ασφαλώς στα χρόνια 1937-1939 βοήθησε στα χτυπήματα κατά του Π.Γ. και του κεντρικού μηχανισμού... η σύλληψή του στα 1939 έγινε για καμουφλάζ... να θεωρείται βέβαιο ότι αυτός παρέδωσε άμεσα ή έμμεσα και τον Μπελογιάννη...».

Στις 25 Νοεμβρίου 1952 η Ασφάλεια ανακοίνωσε τη σύλληψή του σε σπίτι στον Κολωνό. Δύο ημέρες αργότερα ο σταθμός του ΚΚΕ «Ελεύθερη Ελλάδα» από το Βουκουρέστι ανακοίνωνε τη σύλληψη του Πλουμπίδη, τον οποίο κατηγορούσε ως «χαφιέ και εχθρό του λαού, από 28ετίας πράκτορα της Ασφάλειας και των Αγγλων, υπεύθυνο για τη σύλληψη και εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη». Αν στην ιστορική μνήμη της κομμουνιστικής αριστεράς έχουν μείνει ως παρακαταθήκη τα λόγια του «εγώ κομμουνιστής ήμουνα, κομμουνιστής είμαι και κομμουνιστής θα πεθάνω, το κόμμα μου θα βρει την αλήθεια και θα με αποκαταστήσει», τότε πρέπει να έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και η συνέχειά τους «εγώ εν τω μεταξύ θα έχω πεθάνει με το στίγμα του προδότη». Τα χαράματα της 14ης Αυγούστου του 1954 ο Ν. Πλουμπίδης εκτελέσθηκε σε μια πλαγιά στο Δαφνί, στο Χαϊδάρι, και αποχαιρέτησε τον δημοσιογράφο Σ. Γρηγοριάδη που ήταν παρών. «Σε λίγο φεύγω με ψεύτικες και άδικες κατηγορίες, το κόμμα μου θα βρει την αλήθεια και θα με δικαιώσει. Ζήτω το ΚΚΕ, αφήνω ένα τίμιο όνομα στο παιδί μου». Δύο μέρες μετά ο Ν. Ζαχαριάδης μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα» πληροφορούσε ότι «η ανακοίνωση για την εκτέλεση του Πλουμπίδη είναι ψεύτικη... φυγαδεύτηκε στην Αμερική, όπου τρώει τα αργύρια της προδοσίας του».

Η κατηγορία του χαφιεδισμού, που του είχε «κολλήσει», ακύρωνε όλη την ιστορία του. Το 1956 μετά την καθαίρεση του Ζαχαριάδη αποφασίστηκε η επανεξέταση της υπόθεσης και επίσημα πλέον το 1958 μια λακωνική απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής αποκαθιστούσε τον Ν. Πλουμπίδη ρίχνοντας όλο το «ανάθεμα» στους Ν. Ζαχαριάδη, Β. Μπαρτζιώτα, Δ. Βλαντά, την άλλοτε παντοδύναμη ηγεσία. Και όπως γράφει ο Δ. Πλουμπίδης, γιος του Ν. Πλουμπίδη, στο βιβλίο του Δ. Παπαχρίστου «Νίκος Πλουμπίδης Ντοκουμέντα», «μόνο μια πραγματική πολιτική ανάλυση των όσων έγιναν τότε, θα επιτρέψει να αποκατασταθεί ουσιαστικά ο ίδιος και άλλοι σύντροφοί του με ανάλογη μοίρα, και να πάψουν να βαραίνουν πάνω στην ιστορία, άρα και στη σημερινή αξιοπιστία της αριστεράς, σιωπές και μισόλογα».

Στην ομιλία της η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε πως «η εξέταση της Ιστορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος κατά χρονικά διαστήματα είναι εξέταση της στρατηγικής και του ρόλου του, αλλά και της αποστολής της εργατικής τάξης στον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας».

Φράση που από αρκετά στελέχη του ΚΚΕ εκτιμήθηκε ότι ανοίγει πλέον το δρόμο στο να μελετηθεί η κρίσιμη περίοδος 1949-1968 χωρίς «φόβο και πάθος». Αν μάλιστα η ιστορική μελέτη εξετάσει εκείνη την περίοδο, χωρίς να υπερβάλλει για τον ηρωισμό του ΔΣΕ και να ρίχνει το ανάθεμα μόνο στην «άλλη πλευρά», τότε αρκετές σελίδες του Αριστερού Κινήματος θα φωτισθούν και ενδεχομένως να οδηγήσουν σε άρση ιστορικών και κυρίως πολιτικών βεβαιοτήτων για μια περίοδο πραγματικά «ηρωική και πένθιμη».
enet.gr