Ανατροπές σε εφορίες και ελεγκτικούς μηχανισμούς

Της Μαρίας Βουργάνα ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Σαρωτικές αλλαγές έρχονται στο φοροελεγκτικό και φοροεισπρακτικό μηχανισμό με τροπολογία που κατέθεσε χθες στο πολυνομοσχέδιο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών Ευάγγ. Βενιζέλος.

Μετά τη δραματική υστέρηση που καταγράφουν τα έσοδα του προϋπολογισμού η κυβέρνηση αποφάσισε το «ξήλωμα» των εφόρων των 36 μεγαλύτερων ΔΟΥ της χώρας που δεν «έπιασαν» τους εισπρακτικούς στόχους, καθώς και των προϊστάμενων στο ΣΔΟΕ και τις ελεγκτικές υπηρεσίες.
Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών και χωρίς καμία άλλη διαδικασία θα γίνει η επιλογή, τοποθέτηση και αντικατάσταση των προϊσταμένων συγκεκριμένων υπηρεσιών και εφοριών. Το μέτρο αυτό θα..................................
εφαρμόζεται μέχρι και το 2015 δηλαδή καθ' όλη τη διάρκεια του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Στους νέους εφόρους και προϊσταμένους θα τεθούν ποσοτικοί και ποιοτικοί στόχοι και θα αξιολογούνται για τις επιδόσεις τους κάθε τρίμηνο.

Με την τροπολογία ανοίγει ο δρόμος για την κατάργηση εφοριών, συστήνεται μια υπερ-εφορία για τις μεγάλες επιχειρήσεις, δημιουργούνται νέες διευθύνσεις στην κεντρική υπηρεσία και «ανοίγουν» παλαιές φορολογικές υποθέσεις.
Το σχέδιο Βενιζέλου για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και την άμεση ενίσχυση των φορολογικών εσόδων που εμφανίζουν «τρύπα» 3,3 δισ. ευρώ προβλέπει:
1. Με απόφαση υπουργού η επιλογή των εφόρων
Η επιλογή, τοποθέτηση και αντικατάσταση των προϊσταμένων συγκεκριμένων οργανικών μονάδων του υπουργείου Οικονομικών γίνεται με μόνη απόφαση του υπουργού Οικονομικών που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης χωρίς άλλη διαδικασία, καθ' όλη τη διάρκεια του Μεσοπροθέσμου Πλαισίου.
Με την απόφαση τοποθέτησης τίθενται ποιοτικοί και ποσοτικοί στόχοι στους προϊσταμένους η επίτευξη των οποίων ελέγχεται κάθε τρεις μήνες. Η τοποθέτηση γίνεται για θητεία ενός έτους που μπορεί να ανανεώνεται μια ή περισσότερες φορές και να διακόπτεται πριν τη λήξη της με μόνη απόφαση του υπουργού Οικονομικών.
Το έκτακτο αυτό μέτρο θα εφαρμοστεί:

• Στη Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων και Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
• -Στη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης.
• Σε όλες τις υπηρεσίες του ΣΔΟΕ.
• Στις ελεγκτικές υπηρεσίες των τελωνείων και τα τελωνεία πρώτης τάξης.
• Στα Διαπεριφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα καθώς και τα περιφερειακά ελεγκτικά κέντρα.
• Στην επιχειρησιακή μονάδα είσπραξης.

Στις 36 επιλεγμένες εφορίες στην τοπική αρμοδιότητα των οποίων παρουσιάζεται το μεγαλύτερο ποσοστό οικονομικής δραστηριότητας και συμβάλλουν κατά 75% στα συνολικά έσοδα των εφοριών. Συγκεκριμένα με απόφαση του υπουργού Οικονομικών θα τοποθετηθούν οι προϊστάμενοι στις ΔΟΥ: Μεγάλων Επιχειρήσεων, ΦΑΕ Αθηνών, ΦΑΕ Πειραιά, ΦΑΕ Θεσσαλονίκης, Α' Αθηνών, Δ' Αθηνών, Ι' Αθηνών, Αγ. Παρασκευής, Αμαρουσίου, Αχαρνών, Γλυφάδας, Ελευσίνας, Κηφισιάς, Πειραιά, Ψυχικού, Α' Ηρακλείου, Β' Ηρακλείου, Α' Θεσσαλονίκης, Β' Θεσσαλονίκης, Ζ' Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κορίνθου, Ρόδου, Χαλκίδας, Α' Πατρών, Α' Ιωαννίνων, Α' Βόλου, Α' Καβάλας, Β' Λάρισας, Α' Σερρών.
Στις οργανικές μονάδες των ΔΟΥ που αποκτούν διευρυμένα Τμήματα Ελέγχου και Δικαστικού.
Η θητεία των προϊσταμένων που έχουν τοποθετηθεί στις παραπάνω υπηρεσίες λήγει με τη δημοσίευση του νόμου και εξακολουθούν να ασκούν τα καθήκοντά τους μέχρι την τοποθέτηση των νέων προϊσταμένων.
2. Υπερ - Εφορία για τις μεγάλες επιχειρήσεις
Η Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία Φορολογίας Ανωνύμων Βιομηχανικών Εταιρειών (ΦΑΒΕ) μετονομάζεται σε ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων και διαρθρώνεται σε δύο υποδιευθύνσεις και δέκα τμήματα και ένα Γραφείο. Στην υπέρ-ΔΟΥ θα υπαχθούν οι 1.000 μεγαλύτερες επιχειρήσεις όλης της χώρας με τζίρο άνω των 40 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών θα λάβει υπόψη του τα στοιχεία του 2010 και με βάση αυτά θα μεταφερθούν στη νέα εφορία οι μεγάλες επιχειρήσεις. Η ΔΟΥ Φορολογίας Ανωνύμων Εμπορικών Εταιρειών (ΦΑΕΕ) Αθηνών μετονομάζεται σε ΔΟΥ Φορολογίας Ανωνύμων Εταιρειών (ΦΑΕ) Αθηνών και στην αρμοδιότητά της ΔΟΥ ΦΑΒΕ Αθηνών περιέχονται και οι επιχειρήσεις αρμοδιότητας της ΦΑΒΕ Αθηνών, των οποίων η αρμοδιότητα δεν μεταφέρεται στη ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων. Ο προϊστάμενος της μεγαλύτερης στη χώρα εφορίας θα έχει υπερ-αρμοδιότητες καθώς θα συσταθεί υποδιεύθυνση ελέγχων, υποδιεύθυνση φορολογίας και διοικητικής μέριμνας καθώς και αυτοτελές τμήμα επιχειρησιακού σχεδιασμού και τμήμα σχέσεων με τους φορολογούμενους και συμβουλευτικών υπηρεσιών.
3. Κατάργηση - συγχώνευση εφοριών
Η τροπολογία «ανοίγει το δρόμο» για την κατάργηση των εφοριών. Συγκεκριμένα με απόφαση του υπουργού Οικονομικών μπορεί να μετατρέπεται εφορία ή τελωνείο από πρώτης τάξης σε δεύτερης τάξης ή σε αυτοτελές γραφείο είτε να καταργείται κατά περίπτωση. Επίσης παρέχεται εξουσιοδότηση στον υπουργό Οικονομικών να καταργεί ή να αναστέλλει τη λειτουργία τμημάτων ή γραφείων ελέγχου και δικαστικού και οι αρμοδιότητές του να μεταφέρονται στη ΔΟΥ της περιφερειακής ενότητας έδρας του νομού με εξαίρεση του νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης στους οποίους μπορεί να ορίζονται περισσότερες ΔΟΥ που θα ασκούν τις μεταφερόμενες δραστηριότητες. Ακόμη:

• Καταργούνται οι δύο υποδιευθύνσεις σε όσες ΔΟΥ Α' τάξης λειτουργούν λιγότερα τμήματα.
• Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών που αναστέλλει τη λειτουργία οργανικών τελωνειακών μονάδων μπορεί να καταργείται η θέση υποδιευθυντή.
• Στις προθέσεις του υπουργείου Οικονομικών είναι μέχρι το τέλος του έτους να συγχωνευθούν - καταργηθούν οι πρώτες εφορίες και εντός του 2012 να καταργηθούν περί τις 200 εφορίες.
• 4 Νέες διευθύνσεις στην κεντρική υπηρεσία.
• Η Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων μετονομάζεται σε Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων και Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων με αρμοδιότητες:
• Τον στρατηγικό σχεδιασμό ελέγχων και εκπόνηση επιχειρησιακών προγραμμάτων και τη συμμετοχή σε ειδικές περιπτώσεις στη διενέργεια ελέγχων και επανελέγχων.
• Τον καθορισμό και την εφαρμογή κριτηρίων για την ανάλυση κινδύνου.
• Την κατάρτιση επιχειρησιακών σχεδίων είσπραξης των εσόδων και των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
• Την κατάρτιση συμβολαίων αποδοτικότητας με τις υπηρεσίες φορολογικού ελέγχου και αναγκαστικής είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
• Τη λήψη μέτρων που συμβάλλουν στην εκούσια συμμόρφωση των φορολογούμενων - οφειλετών.

Στη νέα γενική διεύθυνση θα υπάγονται:
α) Διεύθυνση επιχειρησιακού σχεδιασμού.
β) Διεύθυνση Ελέγχων.
γ) Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων.
δ) Διεύθυνση Παρακολούθησης νομικών υποθέσεων και είσπραξης.
ε) Διεύθυνση Φορολογικής συμμόρφωσης.
στ) Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης. Η μονάδα αυτή θα είναι αποκεντρωμένη και θα είναι αρμόδια για την επιδίωξη είσπραξης μεγάλων οφειλών οπουδήποτε στην επικράτεια. Προϊστάμενος της μονάδας αυτής θα έχει όλες της αρμοδιότητες που έχει ένας προϊστάμενος εφορίας και θα διαρθρώνεται σε 4 τμήματα.
Με τη σύσταση της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικών Ελέγχων καταργούνται:

• Η Διεύθυνση Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (4 τμήματα).
• Η Διεύθυνση Μητρώου (3 τμήματα).
• Η Διεύθυνση Ελέγχου (5 τμήματα).
• Η Υπηρεσία Ερευνας και Ελέγχου Τιμών, επίπεδου Διεύθυνσης με 3 Τμήματα.
• Η Μονάδα Επιστημονικής Τεκμηρίωσης, επιπέδου Διεύθυνσης.
• Η Τράπεζα Δημοσιονομικών Δεδομένων, επίπεδου Διεύθυνσης.

5. Ανοίγουν παλαιές υποθέσεις
Παλαιές φορολογικές υποθέσεις θα επανελεγχθούν. Στη διάταξη που προστέθηκε στο πολυνομοσχέδιο τονίζεται ότι: «Συστήνεται στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Επιθεώρησης άμισθη επιτροπή για εξέταση παλαιών υποθέσεων, με σκοπό τον περαιτέρω ή μη έλεγχο αυτών, για τις οποίες, λόγω παλαιότητας και αμφίβολης απόδοσης ωφελημάτων για το δημόσιο ή διαπίστωσης παραπτωμάτων, ο έλεγχος κρίνεται ατελέσφορος. Η επιτροπή εισηγείται σχετικά στο γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, ο οποίος θα αποφασίσει για τον περαιτέρω έλεγχο ή μη αυτών». Επί της ουσίας ο γενικός επιθεωρητής αναλαμβάνει ουσιαστικό ρόλο στο υπουργείο Οικονομικών όπου θα αποφασίσει τον περαιτέρω έλεγχο σπουδαίων υποθέσεων για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις φοροδιαφυγής, ή ο έλεγχος δεν ήταν σε βάθος.
6. Νέες αρμοδιότητες στην υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων
Η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων θα διερευνά, θα συλλέγει, θα αξιολογεί και θα αξιοποιεί πληροφορίες και στοιχεία που αφορούν τη λειτουργία των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών και τη δράση των υπαλλήλων και θα προβαίνει στην πειθαρχική και ποινική δίωξη των υπαλλήλων που εμπλέκονται σε υποθέσεις χρηματισμού και δωροδοκίας. Επίσης θα διενεργεί στοχευμένους ελέγχους του «πόθεν έσχες» των υπαλλήλων σε ετήσια βάση και με συγκεκριμένα κριτήρια.
7. Νέα Οικονομική Επιθεώρηση
Απευθείας στον υπουργό Οικονομικών θα υπάγεται η Οικονομική Επιθεώρηση στην οποία ανατίθεται:
Ο διαχειριστικός και ο οικονομικός έλεγχος των δημόσιων υπολόγων και δημόσιων διαχειρίσεων.
Η εποπτεία και η διενέργεια τακτικών και έκτακτων επιθεωρήσεων και ελέγχων της διοικητικής και διαχειριστικής δραστηριότητας και λειτουργίας όλων των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών.
Η διενέργεια διοικητικών ερευνών και ανακρίσεων για καταγγελλόμενα ή διαπιστούμενα αδικήματα που διαπράττονται από υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών.
Ο έλεγχος των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) των υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών εκτός των γενικών διευθυντών.
Ο έλεγχος και η έρευνα της οικονομικής κατάστασης και της διαχείρισης των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ, των αποκεντρωμένων δημοσίων υπηρεσιών καθώς και των επιχειρήσεων με τις οποίες το Δημόσιο συνδέεται με σύμβαση.
Ο έλεγχος της οικονομικής λειτουργίας των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) και του δημοσίου τομέα γενικά εκτός των τραπεζών.
Οι οικονομικοί επιθεωρητές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία ή στοιχείο που αφορά ή είναι χρήσιμο για την άσκηση του έργου και της αποστολής τους, μη υποκείμενοι στους περιορισμούς της νομοθεσίας περί φορολογικού, τραπεζικού, χρηματιστηριακού και επιχειρηματικού απόρρητου.
Ολες οι δημόσιες, δημοτικές, κοινοτικές αστυνομικές αρχές, αλλά και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο υποχρεούνται να παρέχουν στους οικονομικούς επιθεωρητές στοιχεία ή πληροφορίες. Στα πλαίσια αυτά οι τράπεζες και τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται μετά από σχετική έγγραφη παραγγελία του αρμόδιου εισαγγελέα στο άνοιγμα ή στην προσωρινή απαγόρευση ανοίγματος θυρίδων τους μέχρι τη διενέργεια του ελέγχου από την Οικονομική Επιθεώρηση.